Λουκιανός Χασιώτης
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Α.Π.Θ

Η εμπειρία της επανάστασης στη Βαρκελώνη
του εμφυλίου πολέμου, 1936-9

Η κοινωνική επανάσταση που γνώρισε η Ισπανία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου είχε διάφορες όψεις, αλλά κορυφαία έκφρασή της υπήρξε η κολεκτιβοποίηση της παραγωγής στην ύπαιθρο και στις πόλεις.
Η πορεία της κολεκτιβοποίησης δεν ακολούθησε κάποιο κοινό πρότυπο ούτε βασίστηκε σε κάποια απόφαση μιας κεντρικής επαναστατικής εξουσίας. Αναπτύχθηκε συνήθως από τα κάτω, με πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο και εξελίχθηκε με βάση τις ιδιαίτερες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες στις επιμέρους περιοχές της Ισπανίας. Επιπλέον, ουδέποτε επικράτησε, αλλά λειτουργούσε παράλληλα (αν και όχι πάντα αρμονικά) με τον κρατικό και ιδιωτικό τομέα στο πλαίσιο της μικτής οικονομίας της ζώνης των Δημοκρατικών.
Η Βαρκελώνη αποτέλεσε τη μοναδική πόλη όπου η κολεκτιβοποιημένη οικονομία κυριάρχησε πλήρως, τουλάχιστον στο πρώτο έτος του πολέμου, εξαιτίας της ισχυρής παρουσίας των αναρχοσυνδικαλιστών. Το σύνολο σχεδόν των βιομηχανιών και των υπηρεσιών της πόλης κολεκτιβοποιήθηκε και τα συνδικάτα ανέλαβαν (σε συνεργασία με το επίσημο κράτος) τη λειτουργία της οικονομίας και της διοίκησης.
Η ανακοίνωση θα επιχειρήσει να προσεγγίσει την εμπειρία αυτή, τις αλλαγές που επέφερε όχι μονάχα στην οικονομία αλλά και στις εργασιακές και έμφυλες σχέσεις, στις συμπεριφορές και στην καθημερινότητα των κατοίκων της πόλης, χρησιμοποιώντας μαρτυρίες της εποχής και τα πορίσματα της ιστοριογραφίας.